Sohbet
Fikri Günsoy
İnsanın konuşmasıyla sohbeti birbirinden ayıramayız. Bu bakımdan sohbet de insanla birlikte, insanlığın başlangıcından beri var olmuştur.
Sohbet kelimesine karşılık olarak TDK sözlüğünde “Dostça, arkadaşça konuşarak hoş bir vakit geçirme, söyleşi, yârenlik, hasbihâl” ifadeleri yer almaktadır. Bu anlamıyla sohbet insanlık tarihiyle başlamıştır.
Bizler bu gün sohbet derken kelimenin “konuşma” anlamını muhafaza ederek “özel bir içerikle ve düzenli olarak yapılan bir araya gelmelere ve konuşmalara” karşılık olmak üzere bu kelimeyi bir terim olarak da kullanıyoruz. Genellikle de haftada bir yapıldığından “haftalık sohbet” diyoruz.
Hepimizin hali hazırda devam ettiği bir “sohbet” var muhtemelen. Peki sohbetin bizim için anlamı nedir? Niçin sohbet? Sohbet bize ne kazandırır? Sohbete gitmeyen ne kaybeder? Sohbet sıradan bir birliktelik midir?
Öncelikle katıldığımız her sohbet bir nefes, bir ekmek, bir su gibidir. İnsan nefes almadan yiyip içmeden hayatını devam ettiremiyor. Sohbet de geçen bir haftada daldığımız sularda daralan nefesimiz için bir nefes; gezindiğimiz mekanlarda, aştığımız yollarda, işte güçte harcanan enerjimiz için bir ekmek; dünyanın hengamesinde susuzluktan yanmalarımız için bir su gibidir. Sohbetsiz kaldığımızda manen yaşamamız mümkün değildir.
Sohbet Allah (cc) ile bağlantımızın devamını sağlar. Sohbete katılmakla Kur’an, Sünnet ve ilim vasıtasıyla bir kul olarak bizden istenenlerden haberdar oluruz. Kendi yerimizi, konumumuzu doğru olarak tespit edebiliriz sohbete katılarak. Dış etkenlerin, iç etkenlerin ve şeytanın bizde meydana getirdiği hasarları öncelikle gerçeğe uygun biçimde teşhis edebiliriz. Hastalıklarımızın varlığını ve boyutunu anlayabiliriz sohbetle. Hastalıklarımızın tedavisini de yine sohbette bulabiliriz. Yaralarımıza merhem olur sohbet. Tedavimizin ne aşamada olduğunu veya genel olarak sağlığımızın ne yönde devam ettiğini ya da yeni bir sağlık problemimizin olup olmadığını da sohbetle öğrenebiliriz. Sohbetle halimize ağlayalım mı gülelim mi anlarız. Böylece gereksiz gülmelerden de yersiz kuruntulardan da kurtuluruz.
Sohbete katılmakla bir halkaya katılırız aynı zamanda. Binlerce yıldır devam eden, yüz yirmi beş bin peygamberin, milyonlarca peygamber varisi alimin, milyarlarca Müslümanın devam ettirdiği bir zincirin halkasına katılırız sohbet halkalarında. Sohbete katılmakla kainattaki milyarlarca şeyin milyarlarca kez kendi dilince yaptığı zikre bizlerde katılırız. Sohbete katılarak alemdeki kulluğa biz de iştirak ederiz. Haftada bir sohbete gelerek yörüngeden çıkmadığımızı, halkadan kopmadığımızı, sorumluluklarımızın idrakinde olduğumuzu, hassasiyetlerimizin, günahtan sakınma çabalarımızın devam ettiğini, ahiret endişemizin olduğunu, davet endişemizin olduğunu, hak yolunda adanmak gibi bir derdi taşıdığımızı yada taşıma isteğimizi ibraz etmiş oluruz. Sürekli ve bıkmadan sohbete devam ederek insanlık tarihiyle özdeş o büyük cemaate katılmanın bugünkü vesilesi olarak değerlendirdiğimiz bugünkü cemaate de katılmış oluruz. Böylece sohbet bizi bugünkü cemaate bağlar , bugünkü cemaat de o büyük cemaate bağlar. Sohbet halkasına devamla cemaate olan sözümüzü tasdik ederiz. Sohbete katılmamız zımnen cemaatin öngördüğü sorumluluklara açık olduğumuzu ifade eder.
Sohbeti tercih ederek fiilen neleri dışladığımızı da gösteririz. Sohbeti baş tacı ettiğimiz içindir ki diğer bütün dinleri, fikirleri, eğilimleri, günahı, zulmü, isyanı, şeytanın vesveselerini, geçici dünyayı ve her türlü yanlışı öncelikle zihinsel olarak reddetmiş oluruz. Sohbete katılmayı tercih ederek diğer bütün eğlencelerin, oyalanmaların, uğraşların, taşkınlıkların, oyunların bizim için tercihe değer olmadıklarını da fiilen göstermiş oluruz. Dolayısıyla istenen insan tipi sohbetle peyderpey ortaya çıkmış oluyor. Çünkü sohbet katılanın önce zihnini,düşüncelerini; sonra kalbini, iç alemini; sonra da davranışlarını, tercihlerini etkiliyor. Kısaca insan sohbetten çok boyutlu olarak etkileniyor. İnsanın hayatının her alanı sohbetle değiştirilebiliyor. Bu olumlu olarak değişen insanlardan oluşan topluluk da olumlu olarak değişmiş bir toplum oluyor. Sohbet genel olarak bir iyiliği emir kötülükten sakındırma faaliyeti olduğundan katılanların sürekli olarak iyiye doğru meyletmelerini, iyiyi sevmelerini, iyiyi tercih etmelerini; kötüden uzaklaşmalarını sağlar.
Sohbet hayata da nefes verir, onu canlı tutar. Haftada bir sohbete katılmakla elde edilen sadece sohbet anında mevcut geçici bir iyileşme değildir; gönülden ve samimiyetle dinlenen her sohbet gelecek hafta boyunca da dinleyenini diri tutar. Sohbet dinleyenini kendisini düzeltmekle yetinmeyip diğer insanların da iyiye doğru değişmesi yönünde çaba sarf etmeye, diğerlerini davet etmeye yönlendireceğinden hayat içinde sohbete katılanlarla katılmamış olanların etkileşimini de beraberinde getirir. Böylece sohbet toplumun düzelmesine de katkı sağlar.
