SAADET ASRI / EĞİTİMİN BAŞLANGICI - rahle.org

SAADET ASRI / EĞİTİMİN BAŞLANGICI - rahle.org

SAADET ASRI / EĞİTİMİN BAŞLANGICI


Facebookta Paylaş
Tweetle

 

Necmeddin IRMAK

Allah inancı:

Mekke, yeni dine hazırlanırken cahili inanç: yapısı da en karmaşık halini almış¬tı. Cahiliye insanının inanç yapısında temel unsur olan Allah inancı onlann haya¬tında pratik olarak da çeşitli yansımalara neden oluyordu.

Onlar, sahip oldukları Allah inancını sözlü kültürleri içerisinde nesilden nesile aktarmışlar ve özellikle şiirlerinde bu inanca çok yoğun bir şekilde yer vermişler¬di. Cahili Arap şiirinde bunun örneklerine çokça rastlanır. Ebrehe'nin Kabe'yi yık¬mak için geldiği sırada Abdülmuttalib, Kabe'nin kapı halkasını tutarak şu şiiri okudu:

"Ey Allah'ım! Şüphesiz kul kendi yükünü korur

O halde kendi beytinin metaını koru.

Andolsun onlann haçlan ve kuvvetleri

Senin kuvvet ve şiddetine galip olamayacaktır." (I)

Kendilerini kuşatan tabiata bakıyorlar ve orada gördükleri her olan biten şeyin yaratılmış bir varlık tarafından değil ancak her şeye gücü yeten bir varlık tarafın¬dan var edilebileceğini görüyorlardı.

"Şayet onlara 'Gökleri ve yeri yaratan, güneşi ve ayı [kendi yasalanna] tabi kılan kimdir?' diye soracak olursan, hiç tereddütsüz 'Allah'tır’ derler. O halde zihinleri nasıl da ters yüz oluyor!

Ve hep olduğu gibi, şayet onlara 'Gökten yağmuru boşaltıp ölü toprağa tek¬rar hayat veren kimdir? diye sorarsan, hiç tereddüt etmeden ‘Allah'tır derler.

De ki: 'Hamd yalnız Allah’a mahsustur!

Fakat onlann çoğu akıllannı kullanmazlar'1 (2)

Gündelik hayatlannda yapıp ettikleri şeyleri direk Allah ile ilintilemiyorlar ve

fakat bunun yerine putlar gündelik hayatlannda daha fazla yer ediniyordu. Belki de bu durum onlann zihinlerindeki Allah tasavvurunun bir neticesi idi. Diğer bir ifade ile Allah'ın kavranılmazlığı ve cahili aklın ilah edindiği vaıiığı somuta indir¬geme arzusu, Mekke cahili insanının pratik hayatını da etkisi altına almıştı.

öte yandan Allah'ın aşkın -müteal- bir varlık olması cahiliye insanı ipin şöyle bir anlamda ifade ediyor olabilir O'nun yüceliği biz insanın gündelik hayatına kanşmasına, hükmetmesine ve belirlemesine engeldir.

Bu durumun bir başka sebebi de, cahiliye insanının putlara biçtikleri konumda ortaya çıkmakta; onlar putlann kendi elleriyle yapılmış ve kutsallığı izafi ve son¬radan verilmiş olduğunu yakinen biliyorlardı. Ne var ki bu bilgi, pırtlan ilah edin¬mekten geri tutmuyordu. Zira onlar, pırtlan kendilerini Allah'a yaklaştıncı aracılar olarak kabul ediyorlardı

"Halis din, Allah’a ait değil midir? Ondan başkasını dost -koruyucu- edinenler, 'Biz bunlara sırf bizi Allah'a daha çok yaklaştırsınlar diye kulluk ediyoruz' (derler)."

(3)

Mekke cahiliye insanında Allah inancını akıllanndan ve gündelik hayatlan içerisinde özel konumundan çıkmasına engel teşkil eden bir unsur vardı: Kabe!

Gerek tevhid akidesinin önderi İbrahim (as) ve O'nun oğlu İsmail'in (as) hatırası ve gerekse her sene ifade ettikleri haccın merkezinde yer alan Kabe, sembolik değeri ile onlarla Allah arasında unutulmaz bir bağ oluyordu.

"Kinane ve Kureyş oğullan Kabe'yi tavaf esnasında telbiye getirirlerken şöyle derlerdi:

-"Lebbeyk Allahümme lebbeyk Lebbeyke la şerike leke illa şerikun hüve leke. Temlikühu ve ma meleke.”

(Ey Allah'ım senin emrine amadeyim, senin emrine hazırım. Senin ortağın yok ancak bir ortak vardır ki o da senin içindir. O'nun ve malik olduğunun malikisin.)

Böylece onlar O'nu telbiye ile tevhid ediyorlar, sonra da O’nunla birlikte tel- biyeye putlannı sokuşturuyolardı. Ve o putlann mülkünü de Allah’ın eline veriyor¬lardı." (4)

Aralarında yaşayan birkaç; hanif-tevhid ehli- Mekkeli de onlara her fırsatta Al¬lah'ı hatırlatıyorlardı.

Kuss b. Saide'nin Ukaz panayınnda yaptığı ve Hz Peygamberin (as) seneler sonra da olsa hatırladığı ve Hz Ebu Bekir’in (ra) kelime kelime okuduğu hutbesi bu minvaldedir.

(1) - İslam Tarihi, Siret-i Ibi Hişam Tercemesi el, sh:88 (Kahraman Yayınlan)

(2) - 29 /Ankebut, 61-63

(3) - 39 /Zümer, 3

 

(4) - İslam Tarihi, Sİret-İ Ibn-i Hişam Tercemesi c:l, sh:l 18

Copyright 2018 © RAHLE DERGİSİ