KENDİNİ BİL
Hakan Aksoy
Ve Allah insanı yarattı. Onu güzel ve çirkin meziyetlerle donattı. Sonra cennette yaşaması için izin verdi: Ve insan Rabbine isyan etti de cennetten kovuldu. Yeryüzüne indirildi. İşte kıyamete kadar sürecek bir savaş başladı: "Eğitim ve cehalet" savaşı, insanoğlu bu ikilinin neresinde olacağına kendi karar verecek ve ona göre yolunu seçecektir.
Ama Allah insanı yalnız da bırakmadı. Ademoğluna bu mücadelede yol gösterecek onu eğitecek eğitmenler de gönderdi. Allah’ın bir diğer ismi de "rabb” dır. Arapçada "terbiye” manasını ifade eden kelimelerden biri de bu kelimedir ki terbiye eden, eğiten, mürebbi, efendi, sahip, düzene koyandır. K. Kerim’de rab, bir varlık alemini yaratan terbiye ve tcmniye eden (geliştiren) maddi, manevi kemale doğru götüren Allah’ın güzel isimlerinden birisi olarak kullanılmaktadır.
Istılahi anlamlara fazla dalmadan, eğitimin en güzelinin, eğitilecek olanı en güzel olarak tanıyana ait olacağını dile getirmek istiyoruz. Yani tarafsız bir eğitimden çok taraflı bir eğitimden yana olduğumuzu söylemek istiyoruz. Çünkü insanı Allah yarattı da ondan. Yaratıcı yarattığının bütün özelliklerini bilmektedir. Tıpkı doktorun hastasını tanıması gibi. Dolayısıyla yaratıcının ortaya koyacağı terbiye tarzının da insana en uygun eğitim tarzı olduğuna inanmaktayız. K. Kerim’in ışığında bütün bunları dikkate alarak çalışmalarımızı sîzlerle paylaşacağız.
Öte yandan insanoğlunun cüzi iradesiyle birçok şeyi yapabileceğini bilmekteyiz. Yani insanoğlu kendini eğitebilecek yöntem ve metotları da bulabilir. Ünlü filozof Sokrates’in dediği gibi "Kendini bil." Kendini bilen insanın insan olma şerefini anlayacağını ve iyiyi kötüyü ayırt edebileceğini savunmaktayız. Çünkü Allah, insanı buna da müsait yaratmıştır.
Biz, çalışmalarımızda ilahi yöntemle birlikte, cüzi iradenin de ortaya koyduklarını irdelemeye çalışacağız. Bütün insanlık tarihi boyunca (Hz. Adem’den günümüze kadar) belki de gözle görülen en büyük olgu eğitimdir. Bütün toplumlar insanlarını en güzel şekilde eğitmeye çalışarak yüksek medeniyetler kurmak için çalışmışlardır.
Bazıları da bunda başarılı olmuşlardır. Toplumu oluşturan bir yapı taşının altında bir eğitim bir eğitilmişlik hali yatmaktadır. Toplumu oluşturan her alanda eğitimin izi hakimdir. Devlet adamları eğitilmektedir, askeri erkan eğitilmektedir, çeşitli meslekleri elde etmek için insan eğitilmektedir. Velhasıl eğitimsiz bir durum gözükmemektedir. Bütün bunlar da en küçük yaşta başlamaktadır. Bilinmektedir ki “Ağaç yaşken eğilir."
insanlar kendilerini hayata gelmiş olarak bulurlar. Hayata gelişte bizim irademizden hiçbir eser yoktur. İlahi emir gereği bir yerlerde dünyaya geliriz. Bu geldiğimiz yer toplumun en küçük yapı taşı olan ailedir. Aileler olarak ağaçlarımızı yaşken eğmenin yollarını bilmek durumundayız. Hele bu modern çağda birçok olumsuz koşullarla karşı karşıya olan bizler eğitimin önemini kavramak zorundayız.
Sayın okuyucu,
insanoğlu kendine hizmet etmek için hayvanları da eğitme yoluna gitmiştir. Bunu yapabilmek için türlü tecrübelerden sonra çeşitli yöntemler, metotlar geliştirmiştir. Hayvanların dahi bazı şeyleri öğrenebilmeleri küçük yaşlardan başlamaktadır.
Bütün dünya insanoğlunun terbiyesinden geçmektedir veya insanoğlu bunu başarmaya çalışmaktadır. Taşlar terbiye edilmektedir. Yani etrafı kesilerek, kırılarak düz bir tuğla yapılmaya çalışılmaktadır. Bundan da ev yapılmaktadır. Ağaçlar sağındaki, solundaki dal budaklarından yontularak, şekillendirilmekte, terbiye edilmekte yani eğitilmektedir (eğiltilmektedir).
Anlatılmaya çalışılan bütün bunlar eğitimin önemini kafalarımıza kazıyabilmek içindir. Denilebilir ki insanlık tarihinde görülebilen en büyük iz, eğitim izidir, işte insanın eğitilmesinin önemi burada yatmaktadır. Eğitimin ilahi boyutu ve cüzi iradenin fonksiyonu insanı şekillendiren ve mutluluğa götüren bu ikilinin işbirliğidir, barışık olmasıdır.
İlahi olanla barışık olma temennisiyle..
