Küfür, Şirk, Nifak
Küfür:
Küfür, İslam’ın bütününün ya da bir kısmının -bilinçli veya bilinçsiz- kabul edilmemesidir. Küfür, Resûl-i Ekrem (sav) in getirmiş olduğu haberlere, (Kur'ân'a ve sünnete) inanmamak, onları yalanlamaktır. Yine İnsanın kalben Allah-û Teâla (cc)ya inanması, dil ile de zaman zaman ikrar etmesine rağmen, şöhret, makam, kin, ihtiras ve kavmiyetçilik sebebiyle İslâm dinine girmemesidir. Hz. Peygamberin amcası Ebû Talibin, "Ebû Talib atalarının dininden döndü" dedirtmemek için direnmesi, bunun güzel bir misâlidir. (Yusuf Kerimoğlu, Kelimeler & Kavramlar Küfür maddesi)
Allah'ın varlığını ve birliğini, peygamberliği, Hz. Muhammed’in Allah katından getirdiği kesin olarak belli olan şeyleri inkâr etmektir. Küfür için iman edilecek şeylerin tümüne inanmamak şart değildir. Bunlardan birine veya bir kısmına inanmamak da küfürdür. (Alim İA, Küfür maddesi)
Küfür kalben olduğu gibi söz ve davranışla da olabilir. Her hangi bir zorunluluk olmadığı halde diliyle insanı küfre götürecek bir söz söyleyen, inanılması gereken şeyleri küçümseyen, onlarla alay eden yahut imanla bağdaşmayan işleri yapanlar da kâfir olur. Ancak ölüm tehdidi karşısında bulunan bir kimse gönlü imanla dolu olduğu halde canını kurtarmak için istemeyerek küfrü gerektiren bir söz söylerse dinden çıkmış olmaz (Hamdı Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, İstanbul 1960, c.l, s. 207-208; Asım Efendi Kamus Tercümesi, c.2, s. 662). Islâm'ı terk etmeye zorlananlar için tanınan ruhsat hakkında Kur'ân-ı Kerim'de şöyle buyurulur:
"Allah'a imandan sonra, kalbi iman ile sabit ve mutmain iken küfre zorlananlar müstesna olmak üzere, kim ki Allah'ı tanımaz ve fakat göğsünü küfre açarsa, mutlaka onların üstüne Allah'tan bir gazap vardır. Onlar için çok büyük azap da vardır" (Nahl 106).
Şirk:
Şirk, sadece Allah (cc)’a ait olması gereken konularda, başka bir takım mercilerin de kendisiyle bir tutulmasıdır ve küfür hükmündedir. eş-Şerıke veya eş-Şirke şeklinde kullanılan bu kelime, ortaklık mânâsına gelir. Allah-û Teâlaya inanmakla birlikte, kudret ve kuvvette ona denk başka ilâhları da tanımaktır. Allah'ın birliğine ortak kabul etmek şirk olduğu gibi, kudret ve tasarrufunda O'na ortak kabul etmek de şirktir.
Şirk'in diğer bir çeşidi de, yalnız Allah'-tan beklenmesi gereken sonuçları, Allah'tan başka güç ve kişilerden beklemektir. (Yusuf Kerimoğlu, Kelimeler & Kavramlar Şirk madde)
Şirk; Allah’a zatında, sıfatlarında, hükmünde, ulûhiyet, ibadet veya mülkünde ortağı, dengi bulunduğuna inanmak ve bunu benimsemektir. Küfür nasıl imanın zıttı ise, şirk de tamamen Tevhidin zıttıdır. Dikkat edilmesi gereken bir hu sus da, bazen kişinin şirke veya küfre düşmüş olmasına rağmen kendisini iman üzere sanıyor olmasıdır.
Kur’an’da yüzlerce ayette şirk konu edilmiş olup, bazı ayeti kerimelerde şirk ve müşriklerden şöyle bahsedilmiştir:
«Allah, kendisine ortak koşanları bağışlamaz. Bundan öte dilediğine, dilediği kimse için bağışlar. Her kim Allah’a ortak koşarsa, şüphesiz büyük bir iftira da bulunmuştur» (Nisa, 48).
«Şüphesiz,kim Allah’a ortak koşarsa, Allah ona cenneti haram kılmıştır ve onun gideceği yer Cehennemdir. Zalim-lere orada bir yardımcı da yoktur» (Maide, 72).
İnsanın, Allah Azze ve Celle’ye karşı açıkça isyanı olduğu için şirk, en büyük bir suçnır. Bu hal üzere ölen kimseler için şöyle buyrulmuştur:
«Şüphesiz kitap ehli ve müşriklerden Kafir olanlar, Cehennem ateşinde ebedi olarak kalacaklardır. Onlar insanların en kötüleridirler» (Beyyine, 6).
Dinin itikadi esaslarından herhangi birini inkâr etmek "küfür" olduğu için, itikadın ilk esası olan "Allah'ın birliği, tevhid" esasına karşı gelmek ve inkâr etmek olan şirk, küfürlerin en büyüğüdür. Görüldüğü gibi küfür daha genel bir kavramdır; her şirk küfürdür, ama her küfür şirk değildir. Örneğin İslam'a göre, Allah'a ortak koşmak, şirktir ve küfürdür; fakat, ahiret gününe veya meleklere inanmamak sadece küfürdür, şirk değildir ve şirk olarak adlandırılamaz. Müşrik, şirk koşan demektir, ve her müşrik kafirdir, ama her kafir müşrik olmak zorunda değildir. Kur'an-ı Kerim'e göre Allah'a şirk koşmak günahların en büyüğüdür, en büyük zulüm ve adaletsizliktir.
Nifak:
İslam dinine göre bir küfür çeşidi olan nifak, dışarıdan mümin ve Müslüman görünmekle beraber kalben Allah'ı, İslam peygamberlerini ve imanın diğer esaslarını kabullenmemek, inanmamak mânâsına gelir. Nifak içinde olan kimseye münafık denir ve kalben inanmadan, sadece zahiri olarak (görünüşte) inanmış, inanıyor gözüken kişilere söylenir.
İslama göre münafıklar kalben inanmadıkları ve iman etmedikleri için Allah katında kâfirdirler ve ebedî azaptadırlar. Fakat, dil ile ikrar edip, müslüman olduklarını söyleyerek dışarıdan böyle göründükleri için insanlar katında bir mümin gibi davranış görürler. Zira kişi kalptekileri kesinlikle tam olarak bilemez ve üzerine yorumda bulunamaz. Bu yüzden münafık kişi münafıklığını ve küfrünü beyan etmedikçe ona bir Müslüman gibi davranmak zorunludur.
Bu üç kavramın Müslümanları ilgilendiren kısmı; taşınan ve bir ömür korunması gereken imanın, bir şekilde küfür, şirk ya da nifakla kaybedilebileceği gerçeğidir.
