SAADET ASRI / EĞİTİMİN BAŞLANGICI - rahle.org

SAADET ASRI / EĞİTİMİN BAŞLANGICI - rahle.org

SAADET ASRI / EĞİTİMİN BAŞLANGICI


Facebookta Paylaş
Tweetle


 

‘Cahiliye aklının özelliği: Bedevi akıl’

Necmeddin Irmak

İslam, kendi insan tipini ortaya çıkarırken bu insanın akli yapısını da kendince dizayn etmiş ve bu dizaynın vahiy kültürü içerisinde sahih bir zeminde gerçekleş­mesine gayret etmiştir. Söz konusu İslam insanının akli oluşum ve gelişimi, Allah- insan-kainat düşüncesinin tekevvünü, gerek Allah’ın (cc) Kitabı ve gerekse Pey­gamberin (sav) sünneti ile şekillendirilmiştir.

Bu ameliyenin gerçekleştiği cahiliye insanının da hiç şüphesiz kendine özgü bir akli yapısı vardı. Ve bu akli yapı birden bire şekillenmemiş; yaşanılan cahili süreç, kendi insanının aklını da kendince bir forma sokmuştu. Artık bu cahili akıl, eşyaya Allah, kainat, insan kendi perspektifinden bakıyor ve oluşturduğu bu akli yapı sa­yesinde hayata dair yorumsama ve çıkarsamalarda bulunuyordu.

İslam’ın gönderildiği ortam, çevresine göre henüz sistematik şekillenmeye uğ­ramamıştı. Zira çevresini oluşturan diğer toplumsal yapıların geçirdiği akli süreç, o toplumlarda belirli bir seviye ve sistematik bir formel yapı kazanmıştı. Bunun ak­sine İslam’a ilk muhatap olan Mekke toplumunda, akli oluşum kendi şartlarına da uygun olarak bedevi karakterinde bir yapı arzetmekteydi. Cahili tasavvurun kay­nağı olan akıl kendini Mekke’de bu şekilde ortaya çıkarmıştı.

Bedeviliğin mizacında bulunan kabalık, sertlik, “kör gözüne parmağım" misali; bir usul ve yöntemden uzak olma, dediğim dedik inatçılığı, tüm akli yorum ve çı­karımların, mesnedsiz ve delilsizliğine rağmen kabulü ve savunulması gibi özellik­ler, Mekke ortamının cahili aklını eşya tasavvurunda ki özellikleri olarak da karşı­mıza çıkmaktadır.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus var ki o da; İslam insanının akli yapısı oluşturulurken belki de söz konusu bedevi aklın bir diğer özelliği olan yalınlık ve saflık, fıtri özelliklerini kaybetmemiş oluşunda tercih edilmiş olabilirli­ğidir.    

Copyright 2018 © RAHLE DERGİSİ