RİSALEYİM BEŞERİYET VEÇHESİ - rahle.org

Gazi Çoban

Allah'ın (cc), dinin vaz'ı-tamamlanıp yerleştirilmesi- vahyin tebliği ve beyanı gayesiyle muhatap olarak göndereceği şahsı beşer nev'inden tercihini izahta bu­lunmasını;

-Davetin bazı muhatapları tarafından "beşer- resulün", mantıksal çelişki şek linde gösterilmeye çalışılması,

-Resulün konumunun yanlış yorumlanması sonucu ilahlık veya basitlik dere­celerinde değerlendirilmesi, gibi iki büyük problemin izalesi hikmeti sadedinde değerlendirebiliriz.

Lügat manası olarak,

"BEŞER" derinin üstüne denildiğinden, insan cinsine isim olarak verilir. Fiziki yapısı -toprak, et, kemik, su, kan- ve bundan kaynaklanan yeme-içme ve uyuma gibi vasıfları da beşer olma yönüyle ilgilidir. Müşrikler ve az da olsa Ehli Kitabın, resulleri tenkit sırasında insan değil de özellikle beşer ifadesini kullanmaları; bu fi­ziki yapının insan-rub yapısına göre aleladeliği sebebiyledir. Kı ilk isyankar olan ib­lis de aynı mantığı kullanarak şeytanlaşmıştı.

Nübüvvetin ilk dönemlerinden itibaren davetin ilk ilanıyla beraber şirkin er­başlarının resul hakkında öne sürdükleri "mecnun, sihirbaz" iftiralarından sonra üçüncü olarak ortaya koymaya çalıştıkları mevzu; onların beşer olmalarıdır. On­lar bu iddialarına delil olarak da; Allah'ın yüceliğini, dolayısıyla kendileri gibi yiyip içen, ölümlü bir beşerin vahyin muhatabı olamayacağı tezini savunuyorlardı. Ger­çi onlar bu düşünceyi; itikatlarının doğal bir sonucu olmasından ziyade, haset et­meleri ve menfaatleri hakkında endişelenmeleri sebebiyle savunmakta idiler.

Kafalarında tasarladıkları peygamber imajını, alternatif olarak ifade etmekten de geri kalmadılar

"Allah, peygamberi ancak meleklerden seçer."

Nübüvvete yükledikleri eksik mana; onları bu sonuca götürmüştü. Oysa pey­gamber; tebliğ ve beyan edici olmanın yanında numune ve yol göstericidir de.

Din, onun yaşantısında şekil kazanır ve yaşanabilirliği tespit edilir. Din, muhatap olarak beşeri gördüğü içindir ki, yine ondan birini resul seçer. Risalet yalnızca teb­liğden ibaret olsaydı, melekten peygamber düşüncesi bir şekilde izah edilebilirdi. Lâkin, tebyin (söz ve fiille açıklama) tezkiye (beden ve nefislerin pisliklerden arın­dırılması) ta'lim (iman ve amelin öğretilmesi) gibi diğer üç ana sorumluluk, resu­lün ancak ve sadece yine beşerden olmasını gerekli kılar.

"Nitekim içinizde sizden bir resul gönderdik, size ayetlerimizi okuyor, sizi tez­kiye ediyor (her türlü şirkten, maddi ve manevi çirkinliklerden, pisliklerden temiz­liyor)." (2/151)

Sizin içinizden, sizden yani insanlar cinsinden güzide bir resulün gönderilmesi, nev-ı beşerin yine beşer olarak bir peygambere mazhariyeti, ne büyük bir nimet­tir. Allah (cc) ile kulları arasında vasıta olacak gayri mahluk birtakım tali mabutlar tasavvuru, muhaldir, imkansızdır, batıldır. Resul, başka bir mahluk olsaydı, insanlık namına büyük bir şeref olmaz, toplum için istifadeye de şayan olmazdı. Beşerden resul gönderilmesi; beşeriyetin Allah Tealaya doğrudan yaklaşmasına, irtibatına, Hz. Adem (as) kıssasında beyan olunan hilafetine en büyük delil olan sonsuz bir şereftir.

"Allah, hem meleklerden resuller seçip/süzer, hem insanlardan ! Hakikat Allah yegane semi’/işıtcn, yegane basir/görendir." (22/75)

Bu iki ayette geçen üç kelimenin kritiği yapıldığında ortaya şöyle bir durum çı­kacaktın Müşrikler, olanca güçleriyle kendileriyle resullerin kıyasını beşere, süfli ya­pılarına çekmelerine rağmen ayetler onları, ruhla bütünleşmiş yapıları, insan olma­ları cihetiyle değerlendirmeye ve öyle görmeye davet ediyor. Onları kemale ulaş­tırmak ve ulvi özelliklerinin açığa çıkmasını temine gayret ediyor. "Meleklerden ve insanlardan seçip süzmesi" yanı melekler gibi kemalat/mükemmellik vasıflarının kuşanılması istenmekte, "içinizde ve sizden" denilerek kendilerine yine kendi içle­rinden elçiler gönderilmesi suretiyle yapılan lütuf ve ikramın boyutları gösteril­mektedir.

Kendi düşünceleri hakkında ortaya attıkları iddialarını sadece zanna ve vehme dayandıran o günkü toplum; Kuranın delilleri karşısında susmak zorunda kalmış­tı. O düşüncenin günümüzdeki uzantılarının, davetçi kimliğini öne çıkarmış Müs­lüman kitleye karşı olan tavrının da farklı olmadığını müşahede etmekteyiz. Müs­lümanları hep " duruşça basit ve öyle düşünen, siyasal, sosyal ve ekonomik haya­tı okuyup etkilemekten çok uzak, sanat ve bilimin dışında/karşısında vb." insanlar olarak sunmaya ve bu meyanda yaftalamaya gayret ettiler. Bu durum karşısında Müslümanın vakarlı tavrı; kendisini ispat edebilme, alternatif olma ve karşı iddi­aları boşa çıkarma psikolojisiyle değil, izzetin Allah (cc) ve inananlar yanında ol­duğu bilinciyle ve kendisini ancak kendisinin tanımladığı bir kimlikle ilan edici ol­malıdır. Gerçi Kuran, müşriklerin "melek-resul" taleplerinde de samimi olmadık­larını belirtir ve olaya "mazeretçi psikolojisi" ile yaklaştıklarını izah eder. Onlara; bu yaklaşımları sebebiyle, kendilerinden öncekiler gibi farkında olmayarak azap emrini talep etmekte oldukları ve üzerlerine meleklerin bunun için gelmesinin ya­kın olduğu ikazı yapılmaktadır.

"Bunun üzerine-Hz. Nuh (as)'ın-kavminden küfreden kodaman güruh şöyle dedi: ‘Bu başka değil, ancak sizin gibi bir beşer; üstünüze geçmek istiyor, eğer Al­lah dileseydi elbette birtakım melekler gönderirdi. Biz evvelki atalarımız içinde bunu-meleklerin indirildiğini- işitmedik. Herhalde o öyle bir adam ki kendisinde bir cinnet var, binaenaleyh gözetin bunu bir zamana kadar.!" (23/24-25)

"Onlara ‘Allah'tan başkasına tapmayın!' diye resuller -önlerinden ve arkala­rından- geldiği vakit 'Rabbimiz dileseydi melaike gönderirdi; onun için biz sizin gönderildiğiniz şeye inanmayız!' dediler." (41/14)

"Celalim hakkı için, biz bu Kur'an'da dillere destan olacak her manadan türlü türlü ifadeler yaptık; yine insanların ekserisi gavurlukta ısrar ettiler ve ‘Biz’ dedi­ler; ‘Sana ihtimali yok inanmayız, ta kı bizim için şu yerden bir menba akıtasın, ya­hut senin için hurmalıklardan üzümlüklerden bir bahçe ola da aralarında şarıl şa­rıl çaylar akıtasın, yahut iddia ettiğin gibi üzerimize semayı parça parça düşüre­sin, yahut Allah'ı ve melekleri kefil getiresin, yahut senin altından bir evin olsun, yahut semaya çıkasın-ona çıktığına da asla inanmayız- üzerimize, okuyacağımız bir mektup indiresin !’ De ki: 'Sübhanallah! Ben beşer bir resulüm !’ Kendilerine doğ­ru yolu gösteren hidayetçi geldiğinde, insanların iman etmelerine ancak şöyle de­meleri mani oldu: Allah bir beşeri mi resul gönderdi ?'

Söyle onlara: "Eğer arzda uslu uslu yürüyen hep melekler olsaydı, elbette on­lara semadan melek bir resul gönderirdik!" (17/89-95)

"Bir de 'Şunun üzerine bir melek ındirilse de görsek a!' diyorlar. Eğer öyle bir melek gönderseydik, herhalde iş bitirilmiş olur, kendilerine bir an bile göz açtınl- mazdı! Kendisini bir melek kılsaydık, yine onu bir er kılacaktık ve düşmekte ol­dukları şüpheye onları yine düşürecektik." (6/8-9)

"O kafirler başka değil, ancak kendilerine o meleklerin gelmesine veya Rabbınin emri[nin] gelmesine bakarlar onlardan evvelkiler de böyle yaptılar ve onlara Allah zulmetmedi ve lâkin kendileri nefislerine zulmediyorlardı." (15/33)

Hz. Peygamberin (as)’ın dilinden "Ben gaybı bilmem ve size ‘Ben bir meleğim.' de demiyorum." ifadesi aynı şekilde iki surede zikredilin 6/50, 11/31

"Allah’ı gereği gibi tanıyamadılar; çünkü 'Allah beşere bir şey indirmedi!' dedi­ler. De ki: 'Kim indirdi o Musa'nın insanlara bir nur, bir hidayet olarak getirdiği Ki­tabı ki siz onu parça parça kağıtlar yapıyorsunuz, bunları ortaya atıyorsunuz da bir çoğunu gizliyorsunuz?..." (6/91)

Müşrik ve Ehli Kitabın, beşerden resul olmayacağı iddialarının temelinde yatan gerçeğin; Allah'ı (cc) hakkıyla tanıyamamaları/takdir edememeleri, bu konuda ca­ri olan sünnetullahı kavrayamamaları olduğu belirtilmektedir. Ki bunun misalleri­nin tarihi şahitliğini de yapmışlardı.

"Ve küfredenler zümre zümre cehenneme sevk edilmektedir. Nihayet ona vardıklarında kapılar açılır ve bekçileri onlara şöyle den 'Size Rabbinizin ayetlerini okur ve bu günün likasından (bugün huzura çıkmakla) korkutur resuller gelmedi mi içinizden sizlere ?' 'Evet' derler; ‘Geldi ve lâkin kafirler üzerine kelime-i azap hak oldu!' (39/71)

"Senden evvel gönderdiğimiz peygamberler de başka değil, ancak şehirler aha­lisinden kendilerine vahiy eylediğimiz birtakım erler idi."( 12/109)

Peygamberlerin hiçbirisi bedevi değildi, medeniyetin içinden çıkmış ve ona va­kıf, olayları anlamlandırabilen birer medeni idiler.

"Dünya hayatta kendilerine refah verdiğimiz halde küfredip ahirete kavuşmayı yalanlayan-Hz. Salih (as)-kavminden o kodaman güruh ise şöyle dedi: ‘Bu, başka değil, ancak sizin gibi bir beşer, yediğinizden yiyor, içtiğinizden içiyor; ve şayet si­zin gibi bir beşere itaat ederseniz muhakkak kı siz o halde katiyyen hüsrandasınız- dır!" (23/33-34)

"Hem onlar /o zalimler şu gizli fısıltıyı sırlaştılar Bu sırf sizin gibi bir beşer! Ar­tık göre göre sihre mı gidiyorsunuz?" (21/3)

"Sen dediler; çok büyülenmişlerdensin. Sen bizim gibi beşerden başka nesin? Haydi bir ayet/mucize getir, eğer sadıklardan isen!" (26/153-154)

"Siz dediler bizim gibi bir beşerden başka bir şey değilsiniz, hem Rahman hiçbir şey indirmedi, siz sırf yalan söylüyorsunuz." (36/15)

"De ki: Ben sırf siz n gibi bir beşerim, ancak bana şöyle vahiy veriliyor Hepi­nizin ilahı bir ilahtır; onun için hep ona doğrulun ve onun mağfiretini isteyin ve vay haline o müşriklerin..." (41/6)

"Buna karşı-Hz. Nuh (as)- kavminden küfreden cumhur cemaat dediler ki: Biz seni ancak bizim gibi bir beşer görüyoruz ve sana tabi olanları da ilk nazarda en aşağılıklarımızdan ibaret görüyoruz. Sizin bize fazla bir üstünlüğünüzü de görmü­yoruz, hatta sizi zannediyoruz ki yalancılarsınız!" (I 1/27)

"Sen, dediler; muhakkak sihirlilerdensin. Sen bizim gibi bir beşerden başka ne­sin? Doğrusu biz seni her halde yalancılardan sanıyoruz. Üzerimize semadan bir kıtayı düşürüver, haydi sadıklardan isen!" (26/185-187)

"Sonra birtakım ayetlerimiz ve açık bir ferman ile Musa'yı ve kardeşi Harun'u gönderdik Firavuna ve cemiyetine de bunlar kibirlerine yediremediler dik başlı bir kavim idiler; onun için, biz dediler; bizim gibi iki beşere iman mı ederiz? Hal­buki onların kavmı bize kulluk ediyor." (23/47)

"Semud o uyarıları yalanlayıp şöyle dedi: içimizden bir beşere mi tabii olaca­ğız? Şüphesiz biz o vakit şaşkınlık içinde kalır, ateşlere yanarız! O zikir/vahiy ara­mızdan ona mı bırakılıyor? Belki o bir şımarık yalancıdır! ileride bilecekler o şıma­rık yalancı kimdir." (54/23-25)

Buraya kadar müşrik ve Ehli Kitabın, beşerden resul olamayacağı iddialarına kendi kurguları olan mantıklarını/delillerini sundu ayetler. Bundan sonra Kuranın bu iddialara verdiği cevabı görelim:

"Ey resuller! Helal ve hoş şeylerden yiyin ve güzel işler yapın! Çünkü ben ne yaparsanız tamamen bilirim." (23/51)

"Biz senden evvel de peygamberleri başka türlü göndermedik; şüphesiz onlar hem yemek yiyorlar, hem çarşılarda geziyorlardı..." (25/20)

"Senden evvel de başka değil, ancak kendilerine vahiy gönderdiğimiz birta­kım erler gönderdik, haydin zikir ehline sorun bilmiyorsanız; biz onları hem ye­mek yemez bir ceset yapmadık, hem de ölümsüz değildiler."(21/7-8)

"De ki: Ben sırf sizin gibi beşerim, ancak bana şöyle vahiy olunuyor: "ilahınız ancak bir tek ilahtır!..."( 18/1 10)