EŞ SEÇİMİ-2
Emin Oğulcan
Çocuğun eğitimini İslam diğer medeniyetlerin tamamından farklı olarak eş seçimi ile başlatır. Geçen sayımızda bunlara kısaca değinmiştik. Kısaca özeti şuydu: kalıtım, çevre, zaman.
İşte bu üçlünün içinde güzel bir şekilde yoğrulmuş kişilerle evlenilmesi tavsiye edilmiştir. Kalıtımsal olarak eşlerden gelen özellikler uygun bir çevre ve zaman içerisinde filizlenerek kişiyi belirler. Bir anne veya baba adayı eşini seçerken onun yetişme tarzını ve yetiştiği çevreyi incelemelidir. Çünkü insan bir yönden kalıtımın ürünü olduğu gibi, bir yönden eğitim ve çevrenin ürünüdür. Eğitilmiş iyi bir anne babanın çocuklarını iyi eğitebilecekleri için çocuklarının da iyi olacağı, kötü anne babanın ise çocuklarını iyi eğitemeyeceklerinden söz etmek her halde gaipten haber vermek anlamına gelmez. Bir anne babanın karakteristiklerinden hiçbirinin evlatlığa intikal etmediğine inanmak ne kadar yanlış ise, bir anne ile babanın, bütün çocuklarının birbirine benzeme oranının tıpatıp olacağını düşünmek de o kadar büyük yanlışlıktır. Bütün bunlardan yola çıkarak bunları evliliğin olmazsa olmaz kıstasları şeklinde bir anlayışa varmayalım. Sadece evlenecek çiftlerin evlenirlerken bunları da dikkate almalarını hem biz hem de Allah, resulü ve sevenleri tavsiyede bulunmuşlardır.
DİĞER TAVSİYELER:
Sahih addedilen bir hadiste: "Nutfeleriniz için araştırma yapın, münasip olanla evlenin." "Nutfeleriniz için araştırma yapın, onu nereye koyacağınıza dikkat edin." "....zira kadınlar, oğlan kardeşlerine, kız kardeşlerine benzeyenleri doğururlar.” denmektedir.
Müstakbel zevcede aranacak bir başka vasıf, bekarettir. Sünnette bu hususta da ısrar edilmektedir. Hz. Peygamber (sav) Cabir Ibn Abdullah'ın bir dulla evleneceğini öğrenince:" Niye bakire ile değil? Sen onunla o da seninle oynaşırdınız." der. Ibni Mace bakire ile evlenmedeki hayati ve terbiyevi sebebi açık bir 3 şekilde ifade eder " Bakire olanlarla evlenin, çünkü ağızları daha tatlıdır, rahimleri daha temizdir, az mala da razı olurlar." Evlenme sırasında kadında aranacak diğer vasıf, onun doğurgan olmasıdır. Umumiyetle hadisler evliliğin gayesini "çoğalma" olarak ifade etmektedir. Bu sebeple Hz. Peygamber (sav):
"Velud ve vedud olanla evlenin."
"...kısır kadınlardan sakının."ı emreder.
"Velud zenci, kısır hür kadından daha hayırlıdır.” buyurur.
Hz. Peygambere (sav) bir genç gelip: "Hasep ve mansıp sahibi fakat kısır bir kadınla evlenmek istediğini söyler. Hz. Peygamber (sav) ısrar etmesine rağmen gencin onunla evlenmesine izin vermez.
Diğer bir husus da alınacak kadının kan yakınlığıdır. Akraba ile evlenilmemesi tavsiye edilmiştir. Gerçi Kur’an-ı Kerim haram olan evlilikleri tasrih etmiş, bunun dışında kalan, akrabalarla evlenmeye ruhsat vermiş ise de sünnette Kur’an'ın çizdiği hudut dışındaki akrabalarla da evlenmemek tavsiye edilmiş, bazı mahzurlar içereceği dile getirilmiştir. Umumiyetle zayıf olarak gelmiş olan bu hadisler ahlak kitaplarımızda yer etmiş ve İslam düşüncesine tesir etmiştir. Bu rivayetlerden birinde Hz. Peygamber (sav): 'Yakın akrabalarla evlenmeyin, zira çocuk zayıf olur." buyurmaktadır. Bir diğer hadiste: "Kendi kavminden evlenen evinde otlayan gibidir." der. keza Hz. Ömer (ra) Ali es-Saib’e: "Zayıfladınız (nesillerinizin kuvvetlenmesi için) yabancılarla evlenin." tavsiyesinde bulunur.
Bu husus, "akrabaya karşı, şehvetin az olacağı" şehvet zaafının da ilerde doğacak çocuğun cılız olmasına sebep olabileceği zikredilmiştir.
Hülasa, yukarıda yapılan açıklamaların ışığı altında diyebiliriz ki evlenme sırasında müstakbel zevcede aranacak vasıfların sekizde altısı ondan doğacak çocuğun karakter ve terbiyesini etkilemesi endişesi vardır. Gazali, kadında evveliyet sırasına göre şu şartların aranmasını tavsiye eden" I -Diyanet 2-Ahlak güzelliği, 3- Yüz güzelliği, 4-Az mehir talebi, 5-Doğurganlık 6-Bekaret,7-Dindar asıldan olma, 8-Akraba olmamak." Bunlardan sadece yüz güzelliği ile az mehir talebinin bu iki maddenin doğacak çocuğun terbiyesi ile doğrudan bir alakası yoktur. Allah'ın selamı sizin, bizim ve doğacak yeni nesillerin üzerine olsun. Selametle...
